همکاری تیمی و ابزارهای آن در سازمان

این مطلب بخشی از مقاله ای است که برای ماهنامه سازمان بنادر و دریانوردی به مناسبت خاتمه یکی از بزرگترین پروژه های این سازمان نوشته ام. با توجه به ویژگیهای پروژه و گستردگی جغرافیایی اجرای پروژه در تمام بنادر، نیاز بود تا با استفاده از ابزارهای مناسب مجموعه ای حدود 120 نفر را در یک محیط برای به اشتراک گذاری دانش جمع نمود. ابزار مورد استفاده برای این منظور شیرپوینت 2007 بوده است.

در این مطلب بیشتر به نقش ابزارهای همکاری تیمی و تاثیراتش بر سازمان پرداخته شده است.

1- یک داستان کوتاه

یکی از دستیاران آلبرت انتیشتین در سال 1952 در دانشگاه پرینستون پس از برگزاری امتحانات پایان ترم سوال کرد: "استاد سوالاتی که شما امسال به دانشجویان دادید همانهایی بود که سال گذشته به دانشجویان ترم قبل ارائه کرده بودید! چطور ممکن است که سوالات تکراری را به دانشجویان بدهید، در حالی که علم نسبت به سال گذشته تغییر کرده؟"

انیشتین احتمالا پیپش را جابجا کرده و نگاهی به دستیارش انداخته وبعد این پاسخ را داده: " درسته! علم تغییر کرده اما سوالات همان سوالها هستند. این جوابها هستند که تغییر می کنند."

اگر به شرایط کسب و کار و نیازهای سازمانها در مقاطع مختلف نگاهی بیاندازیم متوجه می شویم که در تمام دوران مختلف، سازمانها با مسائل مشابه ای روبرو بوده اند که با توجه به پیشرفتهای تکنولوژی جوابهای متفاوتی به آن نیازها ارائه شده است. استفاده از نرم افزارها و کامپیوترها و درنگاهی کلان خدمات فناوری اطلاعات خود به مثابه پاسخی است به نیازهای همیشگی سازمانها.

2- سازمانهای گسترده و مسئله ارتباطات

در بسیاری از سازمانهایی که گستردگی جغرافیایی داشته اند، ارتباطات یا به تعبیری بستر انتقال اطلاعات به یک مطئله همیشگی تبدیل شده است. در سالهای گذشته بحث برقراری ارتباطات زیر ساختی (وجود شبکه یکپارچه) از دغدغه های مدیران بوده است. اما اکنون با تثبیت کم و بیش ارتباطات زیر ساختی در ابعاد جغرافیایی مختلف، سازمانها به موضوع نحوه برقراری ارتباط بین افراد رسیده اند. با توجه به تغییر ماهیت تقاضا از سوی مشتریان و مخاطبان سازمانها به سمت تعریف پروژه هایی می روند که به سرانجام رساندن آنها نیاز به فعالیت افراد با تخصصها و تجربیات متفاوت خواهد داشت. این موضوع تعریف کلاسیک سازمان بر اساس ساختار سازمانی را تا حدودی به چالش می کشد چرا که با تعریف یک پروژه جدید نیاز است تا افراد در غالب یک واحد سازمانی جدید و یا بهتر است بگوییم در غالب یک تیم با هم برای رسیدن به هدف فعالیت نمایند. با ایجاد چنین شرایطی در سازمان لازم است تا با استفاده از راه حلهایی که عموما بر مبنای تکنولوژی های فناوری اطلاعات بنا می شود، امکاناتی در اختیار افراد قرار گیرد تا به شکلی موثر و فرای محدودیتهای جغرافیایی و همچنین محدودیتهای قوانینی، امکان تعامل با یکدیگر را داشته باشند. در این مرحله نیاز به استفاده از ابزارهای همکاری تیمی در سازمان بیش از پیش احساس خواهد شد.

3- ابزارهای همکاری تیمی

ابزارهای همکاری تیمی شامل مجموعه خدمات نرم افزاری است که سازمان از پیاده سازی آنها به اهداف زیر دست پیدا خواهد کرد:

مدیریت دانش: مدیریت دانش در نگاهی ساده به معنی ایجاد رویه های ثبت، ذخیره سازی و بازیابی دانش تولیدی در سازمان می باشد. شاید این موضوع مهمترین هدف مدیران در سازمان باشد که بتوانند بعنوان مثال تجربیات ایجاد شده در یک پروژه را به نوعی ذخیره نمایند تا در فعالیتهای مشابه مجبور به انجام دوباره کاریها نشوند.

تسهیل ارتباطات: ارتباطات در سازمان معمولا از ضوابط مشخصی پیروی می کند که رعایت این ضوابط گاه وقتگیر می باشد. ماهیت پروژه ها و سرعت عمل مورد نیاز در آنها در بسیاری اوقات با چنین شرایطی در تضاد است پس نیاز به امکاناتی است که علاوه بر ثبت وقایع و ردپای افراد بتوان فرای قوانین محدود کننده اداری و جغرافیایی، اقدامات مورد نظر را پیش برد.

اهداف مشترک: ابزارهای همکاری تیمی اجازه می دهند تا افراد از اهداف مطلع شده و فعالیتهای خود را در جهت نیل به اهداف برنامه ریزی نمایند.

اطلاع رسانی: اطلاع رسانی نیز بعنوان یکی از عوامل حیاتی در تیمها مطرح می شود. بدین معنی که افراد از پیشرفت فعالیتها، تغییرات و وقایع مطلع شده و می توانند به برنامه ریزی موثری برای ادامه کار دست پیدا نمیاند.

مدیریت منابع: مدیریت منابع برای تیم چه از دیدگاه منابع انسانی و چه از دیدگاه مستندات و دیگر موارد بخصوص در تیمهایی که گستردگی جغرافیایی دارند بسیار حائز اهمیت است. یکپارچگی در مستندات تولیدی، کنترل نسخ و دسترسیها، شناخت از افراد فعال در تیم در نقاط مختلف و شناخت تخصصها می تواند نمونه هایی از کاربردهای ابزارهای همکاری تیمی در مدیریت موثر منابع باشد.