پست مهمان: آشنایی با رشته علوم اکچوئریال

مطلب بهترین و بدترین مشاغل 2011 را که منتشر کردم، رتبه 3 بهترین مشاغل 2011 را تحلیل‌گر امنیت سرمایه‌گذاری ترجمه کرده بودم که فکر می‌کردم می‌تواند معادل مناسبی برای کلمه Actuary باشد. خوشبختانه یکی از خوانندگان این مطلب در این زمینه متخصص هستند و اشتباه من در ترجمه را به من گوشزد کردند و همین موضوع باعث شد تا ایشان لطف کنند و پست مهمان را برای آشنایی با این رشته که اتفاقا بسیار جذاب هم به نظر می‌رسه بنویسند.

عاطفه عابدی خوراسگانی دارای مدرک کارشناسی آمار از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد علوم اکچوئریال از دانشگاه علامه طباطبایی است و درحال حاضر به‌عنوان کارشناس ارشد پژوهش و محاسبات بیمه ای صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت، مشغول به‌کار می‌باشد.

وقتی پست شما را در مورد بهترین و بدترین مشاغل 2011 خواندم، عنوان یکی از مشاغل، یعنی سومین شغل برتر در لیست، توجهم رو جلب کرد. با توجه با این که این رشته زمینه فعالیت خود من هم هست تصمیم گرفتم برای آشنایی اذهان عمومی و با توجه به این که فضای وبلاگ شما هم این اجازه رو میده مطلبی در مورد این شغل و وضعیتش در ایران برای شما و خوانندگان تهیه کنم.

در لیست بهترین مشاغل شاغل 2011 کسانی که در رده سوم قرار دارند، در سال 2010 در رده اول و در سال 2009 در رده دوم قرار داشته اند.Actuary ها بنا بر تعریف لغت نامه لاروس «متخصصانی هستند که برای بیمه ها محاسبات آماری انجام می دهند». به طور تاریخی، اولین بار نیاز به ایجاد چنین تخصصی از طریق بیمه های عمر به وجود آمد (قرن هجدهم میلادی). اما در حال حاضر Actuary، به متخصصی گفته می شود که تاثیر مالی ریسک های مختلف را در  آینده بررسی می کند (ویکی پدیا).

به طور کلی، کار اکچوئری ها، طرح مدل های ریاضی برای فضاهای غیرحتمی است. مثل ارزش گذاری برای محصولات و قراردادهای بیمه ای، ارزیابی محصولات مالی و مدیریت ریسک مالی است. ریسک های مختلف سبب ایجاد گرایش های مختلفی برای اکچوئری ها شده است: اکچوئری های فعال در زمینه مدیریت سرمایه گذاری، بیمه های عمر، بیمه های درمان، بیمه های بازنشستگی، بیمه های اتکایی، بیمه های اتومبیل و …

این رشته در کل دنیا رشته خیلی شناخته شده ای نیست. اما جالب اینجاست که بدانید این رشته به شکل خاص خود، در ایران وجود دارد و در دو دانشگاه تدریس می شود. موسسه عالی بیمه اکو در دانشگاه علامه طباطبایی رشته Actuarial Science (علوم محاسبات و برنامه ریزی بیمه) را در مقطع کارشناسی ارشد از سال 82 به زبان انگلیسی راه اندازی کرد. این رشته در دانشگاه شهید بهشتی با قدمتی بیشتر، به نام آمار بیمه در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می شود. البته سرفصل های دروس ارائه شده در موسسه بیمه اکو کاربردی تر است و انتظار می رود بتواند مباحث مورد نظر برای چند امتحان حرفه ای را پوشش دهد.

اما آیا کسی به صرف گذراندن یک دوره کارشناسی ارشد علوم اکچوئریال یا آمار بیمه، اکچوئری خواهد بود؟ خیر. این رشته یک رشته حرفه ای است. معمولا کسی که تصمیم می گیرد در این رشته کار کند نیازمند گذراندن یک سری امتحانات حرفه ای مربوط با این رشته است. به این ترتیب این امکان وجود دارد که فردی بدون تحصیلات دانشگاهی بتواند یک اکچوئری بشود. یک یا چند انجمن یا نهاد متولی، نیز در هر کشور وجود دارد که مسئول برگزاری این امتحانات و تصمیم گیری و انجام دیگر امور مربوط است. متاسفانه در کشور ما هنوز متولی ای برای برگزاری امتحانات یا سازماندهی فعالان این رشته وجود ندارد.

همزمان با سپری کردن امتحانات، فرد به عنوان کارآموز وارد شرکت های بیمه شده و در نهایت جذب بازار کار می شود و کارفرمای وی هزینه و زمان مورد نیاز وی برای قبولی در امتحانات حرفه ای را فراهم می کند تا در آینده علاوه بر تخصص، از امتیاز حق امضای او هم در گزارش های اکچوئریال بهره مند شود. معمولا تحصیلات دانشگاهی در مقطع لیسانس و حتی فوق لیسانس برای کسانی که با زمینه های علمی دیگر وارد این رشته می شوند، با هدف آماده سازی دانشجو برای گذراندن امتحانات مارتن گونه این حرفه است.

به این امید که برنامه ریزی در ایران به خصوص برنامه ریزی برای ریسک های مالی آینده از طریق شناخت، تقویت و توجه به این رشته معنا و مفهوم جدیدتری پیدا کند!