پست مهمان: درسهایی از شرکت Infosys

نکات خیلی خوبی بود. آخر مطلب به این موضوع رسید که موضوعی به اسم هوش محیطی در موفقیت یک کسب و کار دخیله و اهمیت غیرقابل انکاری داره.
اما در نهایت چه کاری میشه انجام داد؟ آیا به دلیل شرایط محیطی کاری نباید کرد؟
آیا باید محیط را تغییر داد؟
یا راه حل دیگه ای وجود داره؟

این شکل از قیاس کردن خیلی بی راه و از سر خستگی است دوست عزیز … یعنی چون شکاف بزرگی بین ما و هند است پس بررسی تمام تجربه های مفید آنجا و باقی پیشروها را بریزیم توی سطل خاکروبه و لاغیر و یا به پیشنهاد شما برویم کتاب سیاسی بخوانیم ؟ یعنی نسل تحصیلکرده و تازه نفس و پرامیدی که در راهند و هیچ رقمه حاضر به مهاجرت نشدند را باید هیچ انگاشت؟ نیازها و خواسته های آنان و خانواده های شان را نیز؟ فرهنگ نگرش این نسل های نوین را کجا می شود مطالعه کرد؟ گرچه در خیلی از موارد با شما موافقم اما عمیقا دلم می خواهد برایتان مخالف خوانی کنم … این هم شکلی از ابراز امید به آینده است …

معمولا شرکت های هندی سطوح پایین صتعت it رو اشغال کردن نمونه همین قرار داد که مورد بحثه ؛
Microsoft will outsource its internal IT services, including help desk, desk-side services, and infrastructure and application support to India-based Infosys؛
همش راجع به ساپورت و نگهداریه. یعنی نه در حد مهندسی و تولید. و در این زمینه موفق بودن چون نیروی کارشون ارزونه. ارزون به معنای واقعی تا حدی که من فکر میکنم ایرانیا هم بد نیس اوت سورس تو هند رو امتحان کنن. ولی ایران شرایطش متفاوت. حقوقا به نسبت تخصص بالاتر از اونیه که بخوایم تو بخش ساپورت و نگهداری موفق باشیم. لذا باید یه سطح بالاتر عمل کنیم: تولید نرم افزار خوب!

علیرغم مشکلاتی که ایران داره به نظرم نبوغ و ابتکار ایرانی می تونه برگ برنده در مقابل خیلی از کشور ها باشه. البته اگه درست اراءه بشه. جالبه تو این مدت که خارج از ایران به سر میبرم خیلی از پروژه های داخلی ایران قابلیت اجرا تو کشور های دیگه رو دارن ولی هرگز بازاریابی نشدن. شاید به خاطر عدم آگاهی ایرانیا از فرصت ها به علت تبادل کم با دنیاست. توریست- دانشگاه های بین المللی -سرمایه گذار های خارجی- نمایشگاه ها و… کمک میکنه که فرصت تبادل آرا انجام بشه و فرصت ها شناسایی بشه. که البته خیلی از این موارد نیازمند سیاست گذاری های درسته.

دوستان عزيز
اگر جامعه را شناخته بوديم و نسبت به مشكلات آن آگاهي داشتيم در ايران انقلاب نمي شد. اگر انقلاب نشده بود ما در پايان قرن بيستم جزو جي هشت بوديم ولي بهترين پيش بيني ها الان پايان قرن بيست ويكم را براي ايران پيش بيني كرده اند (http://en.wikipedia.org/wiki/Next_Eleven)
اين رشد كه به تبع آن صنعت فناوري اطلاعات هم رشد مي كند چهار الزام دارد: 1- پايداري اقتصاد كلان (كه نداريم كافي است ببينيد مسئولان در دو سال گذشته چندبار چند جور نرخ تورم ارائه كرده اند)، 2-بلوغ سياسي (كه نداريم كافيست در مورد سياست خارجي كشورهاي دوست ايران را ببينيد و در مورد سياست داخلي به انتخابات هشتاد وهشت نظري بياندازيد)،سياست هاي باز براي تجارت و سرمايه گذاري (كه كافيست به سرمايه گذاري در كليدي ترين بخش اقتصاد يعني نفت نگاه كنيد و مي بينيد چه خبر است و تجارت هم كه تحريم و فقط جنس بنجل چيني وارد مي شود) و كيفيت آموزش ( كه كافيست ببينيد در آموزش و پروش و آموزش عالي چه بلايي بر سر استعدادهاي ايراني مي آورند).
لذا از اينكه رشد نهادهاي اقتصادي واجتماعي منجر به حضور تقاضاي بالغ در كشور شود و بر اساس آن بتوان صنعت فناوري اطلاعات را توسعه داد تا امروز و اين لحظه خبري نيست. پس از گذشت زمان نيز اين رشد اثري بر فناوري اطلاعات ندارد زيرا اين صنعت از حالت صنعت آفريننده مزيت رقابتي به يك الزام زيستي تبديل خواهد شد و ما فرصتهاي انتقال دانش را از دست مي دهيم. مانند صنعت برق. صنعت برق امروزه يك الزام است ولي صد سال پيش ايجادمزيت رقابتي ميكرد. صنعت برق امروزه با تقاضا مواجه است ولي بايد انتقال دانش از خارج به داخل بكند تا تقاضاي داخل را پاسخ بدهد. كم پيش مي آيد كه ما صادرت خدمات فني و مهندسي را از بخش خصوصي واقعي به خارج از كشور در صنعت برق داشته باشيم و اگر هم باشد به كشورهاي بسيار عقب افتاده تر از خودمان است.
رضا بهرامي عزيز سه نكته كليدي از فرمايش شما استنباط مي شود
1- نقش نسل تحصیلکرده و تازه نفس و پرامید و انگيزش آنها( نیازها و خواسته های آنان و خانواده های شان)
2- فرهنگ نگرش این نسل های نوین
3- اميد به آينده
نكته اول يعني نقش تازه نفسان:
انگيزش يعني انرژي + جهت + پايداري. مساله يعني هدف+مانع. استفاده از انگيزش يعني انتخاب يك مساله و پيدا كردن راه حل با كمك انرژي، جهت و پايداري.
تازه نفسان اگراهداف درستي را انتخاب كنند اين صحنه را كه توصيف كردم عوض خواهند كرد.
اهداف درست از نظر من براي آنان كه مي مانند دوتاست:
1- اجراي دو طرح كليدي علي اكبر جلالي براي افزايش پهناي باند و توسعه فناوري اطلاعات و اينترنت در عوام مردم و حتي روستا ها
مادر شهر ها كار زيادي نداريم. باور كنيد هر كاري باشد صحنه اي را كه گفتم عوض نمي كند.ممكن است شما را صاحب پول اندكي بكند ولي صحنه را عوض نمي كند. بايد در اقشار كم درآمد و در روستا ها اينترنت پرسرعت وجود داشته باشد. چرا شو نپرسيد. به هر حال امثال پرفسور جلالي فكر كرده‌اند كه اين را گفتند.
2- ايجاد ارزش افزوده با فناوري اطلاعات و سيستم هاي اطلاعاتي كمي قديمي تر در شهرها
حداقل در دولت احمدي نژاد تا كارفرما خودش را جر نداده دنبال فناوري هاي مد روز جهان نباشيد. در اين فضاي ما آنها فقط موجب بي اعتمادي بيشتر به اين صنعت مي شوند و ما هم به علت عدم تسلط فقط يك گند روي گندهاي قبلي بالا مي آوريم. با ابزاري كه اصلا احتياج با يادگيري نداريد و بهآن كاملا مسلط هستيد سعي كنيد جوري ارزش عملياتي ايجاد كنيد كه ديگر امكان حذف فناوري از فرايند كاري بناشد. آيا الان بدون فناوري اطلاعات كسي در سازمان هاي ارائه دهنده خدمات ميتواند قبض صادر كند؟ اين راه مخلوط كردن كسب و كار با ارزش هاي كليدي كسب و كارها را با فناوريهاي قديمي ياد بگيريد و دنبال چيزهاي خيلي نو كه الان تو خود سيليكون ولي هم سرش دعواست نريد.
نكته دوم فرهنگ تازه نفسان
مراد من از فرهنگ شيوه بر خورد با يك مساله يا يك پديده است كه از نسل قبلي و يا افرادي كه داراي تجربه هستند به نسل بعدي يا افراد فاقد تجربه منتقل مي شود. با اين تعريف سه نوع فرهنگ وجود دارد: مهاجرت، كار بازاري (سخت افزار و پروژه هاي بزن در رو)، كار كن مگو چيست كار.
من فرهنگي به نام توسعه اقتصادي و اجتماعي از راه فناوري اطلاعات هنوز در بچه هاي اين صنعت سراغ ندارم. همه ضعف هاي اجتماعي ما در اين تحصيل كردگان هم هست. مثلا، يكي از ضعف هاي اجتماعي ما عدم توان در ايجاد منافع گروهي و تقسيم عادلانه آن و به بيان عاميانه كار گروهي است. شما يك شركت موفق در اين صنعت نام ببر كه از شراكت چند شركت فناوري اطلاعات ساخته شده باشد. يا مثلا قضاوت بدون علم، شما خود را ببين قبل از اينكه كتابيرا كه معرفي كردم بخواني بهش گفتي”كتاب سياست”
نكته سوم اميد به آينده
انسان همواره در حال ارزيابي موقعيت خود در دو محور بقا و تسلط با محيط پيرامون خود است و نتايج برداشتش را از طريق هيجانات درك ميكند. اميد نيز از همان هيجانات است همانطور كه نگراني و ترس هستند. پيام اميد آنست كه ما مي ترسيم اوضاع بد تر شود هر چند آرزوي بهبود آينده را داريم. شما كتاب جسارت اميد اوباما را اگر بخوانيد در همان فصل مقدمه اگر به شما گفته باشند اين حرف ها را يكي از كانديداهاي رياست جمهوري درانتخابات هشتاد و هشت گفته است بسته بهسليقه سياسي خود ميگفتيد اين را حتما احمدي نژاد گفته يا اين را حتما موسوي و ..اين كتاب را بگيريد وب خوانيد تا صحت اين گفته من را سنجش كرده باشيد. اگر اينكار را بكنيد خواهيد ديد كه ” ملت ها اميدشان يكسان است” ولي عملكردشان متفاوت است.لذا دوست عزيز ماهم با كوهي از اميد شروع كرده ايم وكماكان با اميد زنده هستيم ولي آنچه تفاوت ايجاد مي كند كيفيت عملكرد است و اميد خالي به هيچ دردي نمي خورد.
محمد و احسان عزير
با فرمايش شما در مورد مطالعه تطبيقي و بنچماركينگ و تحليل شكاف موافق هستم در عين حال صحبت من حاكي از موانعي فراتر از صنعت ما است كه در راه پر كردن شكاف ها سهم بيشتري در ايجاد شكاف ها دارند. حضور در بازارهاي بين المللي خوب است وليكن ملزومات آن را در ايران فراهم كردن به دشواري ثبت شركت در يك كشور پيشرفته و ايجاد يك بيزينس موفق در آن است. شما اگر اين كار را كرديد درس هاي موفقيت خود را از طريق همين سايت آقاي مهندس مهراني نژاد نشر بدهيد و مطمئن باشيد كه ما هم دنبال شما خواهيم آمد. تنها عرض من آن است كه هستند كساني كه يك ماه سايت ويزيت از اينفوسيس و ويپرو و تاتا در هند داشته اند و شركتي با شعب متعدد در ايران و امارات و ايتاليا و فرانسه ايجاد كرده اند و ششصد نفر مهندس را استخدام و ارتقا دانش داده اند و الان ورشكست شده اند. به علت همين ضعفهايي كه گفتم. اگر اطلاعات بيشتر ميخواهيد از خود آقاي مهندس مهراني نژادكه اين بلاگ را ايجاد كرده اند در مورد عصر دانش افزار بپرسيد.

جناب madjidt
از توجه‌تان ممنونم.من تمام محدوديت‌هاي موجود در بازار آي تي در ايران را قبول دارم. چالش‌هايي که شما برشمرده‌ايد در برابر فعالان صنعت آي تي ايران وجود دارد و تازه همه مشکلات هم نيستند. اما خواهش‌مندم به چند نکته توجه فرماييد: فرض کنيد اصلا راجع به ورود به بازار بين‌المللي صحبت نمي‌کنيم. در همين بازار داخلي کدام شرکتي را مي‌شناسيد که واحد تحقيق و توسعه داشته باشد و سبدي کامل از محصولات را ارايه دهد؟ از اولي که بگذريم، دومي به شدت در ضعف صنعت مشاوره آي تي در ايران تأثيرگذار است. شما به درستي به بزرگي شرکت‌هاي کدنويس در ايران مثل همکاران اشاره کرده‌ايد، اما سؤال اساسي اين‌جا است که آيا اين شرکت‌ها با اين بزرگي توانسته‌اند کاري ماندگار در سطح همين کشور خودمان بکنند؟ ما ده‌ها شرکت نرم‌افزاري داريم که تمام تمرکزشان بر توليد نرم‌افزارهاي اداري، دفتري و حسابداري است. ده‌ها شرکت ديگر داريم که دارند مثلا پورتال و نرم‌افزارهاي سازماني توليد مي‌کنند و مي‌فروشند. اما اگر نرم‌افزارهاي موجود در ايران را بررسي کنيد چيزي بين 60 تا 70 درصدشان نرم‌افزارهاي اوپن سورسي هستند که صرفا فارسي‌سازي شده‌اند. شرکت‌هاي ايراني تمرکزشان را بر روي توليد پکيج‌هاي نرم‌افزاري گذاشته‌اند و مي‌خواهند هر قفلي را با يک کليد ـ نرم‌افزارشان ـ باز کنند. سفارشي‌سازي با متناسب با نيازهاي سازمان و اين‌ها را باور نکنيد! تا جايي که من ديده‌ام بسياري از اين شرکت‌ها علي‌رغم داشتن عناوين پرطمطراق تحليل‌گر سيستم و … از تهيه يک مستند ساده براساس اصول مهندسي نرم‌افزار عاجزند. حالا بگذريم از اين‌که هيچ شرکتي در ايران به توليد نرم‌افزاري غير از نرم‌افزارهاي حسابداري و دفتري و انواع و اقسام پکيج‌هاي به درد نخور اصلا فکر نمي‌کند. تأکيد من در نوشته‌ام بيش‌تر بر دو نکته اول بود: تحقيق و توسعه که اصلا نداريم (!) و داشتن يک سبد کامل از محصولات. منظورم هم اين بود که شما به‌عنوان يک مشاور در حوزه آي‌تي بايد مسئله کارفرما را بگيريد و براي‌اش با استفاده از راه‌کارهاي آي‌تي راه‌حل ارايه بدهيد. اما شرکت‌هاي ما يا صرف مشاور مديريت هستند و از آي‌تي سر در نمي‌آورند و يا صرفا نرم‌افزاري و از آن بدتر صرف سخت‌افزاري! بنابراين راه‌حلي که ارايه مي‌دهند يا اصلا با وضعيت موجود تکنولوژي قابل پياده‌سازي نيست يا همان‌طور که بالاتر اشاره کردم اصلا انعطاف ندارد و تنها هدف، فروش يک محصول توليد شده از قبل است. چند مثال مي‌زنم:
الف ـ 4-5 سالي است که طرح‌هاي جامع فناوري اطلاعات و معماري سازماني در ايران مد شده. اما به‌عنوان کسي که 4 سال است دارم در اين حوزه فعاليت مي‌کنم به جرأت مي‌گويم هيچ وقت خروجي‌هاي اين پروژه‌ها به درد کارفرما نخورده است! به دو دليل: 1- مشاورين ما از وضعيت واقعي و توان موجود در بازار فناوري اطلاعات خبر نداشته‌اند و راه‌حل‌هاي‌شان فاصله زياد با تکنولوژي موجود در دسترس داشته است.2- فعالان بخش نرم‌افزار ايران به توليد نرم‌افزار براساس نيازهاي مشتري اهميتي نمي‌دهند.
ب ـ 4 سال است که قرار است نرم‌افزار جامع سازمان مالياتي از شرکت بول فرانسه خريداري شود. اتحاديه توليدکنندگان با دستور مستقيم رئيس‌جمهور جلوي اين کار را گرفتند. اما اگر از شرايط عجيب و غريب مناقصه‌اي که توسط سازمان مالياتي برگزار شد بگذريم، حقيقتا توانايي توليد اين نرم‌افزار را نداشتند.
ج ـ همين اواخر شرکت ما در طرح پياده‌سازي سيستم‌هاي BPMS در سازماني ناظر بود. پيمان‌کار محترم که يک شرکت معروف نرم‌افزاري است بدون شناخت از فرايندهاي موجود سازمان، مي‌خواست سيستم‌اش را بدون هيچ تغييري در سازمان پياده کند!
بحث اصلي من نبودن کسي بود که اين شکاف را در صنعت مشاوره پر بکند. نمونه اينفوسيس براي من از اين جهت جذاب بود. در مورد رشد و بين‌المللي شدن تمام صحبت‌هاي شما درست است. اما سؤال اصلي به نظر من اين است که ما به‌عنوان متخصص آي‌تي آيا نياز بازار داخلي را درست تشخيص داده‌ايم و براي‌اش راه‌کار درستي يافته‌ايم؟ آيا خودمان براساس وضعيت موجود پراشکال سازمان‌هاي ايراني دنبال راه‌کاري گشته‌ايم که بتوان آن را در سطح بين‌المللي ارايه داد؟ واقعا چند درصد اين ميلياردها توماني که هر سالي در ايران خرج آي‌تي مي‌شود، اثربخش است؟ البته بودجه آي‌تي بسيار ناچيز است و من هم قبول دارم؛ اما آيا خود فعالان آي‌تي ايران با راه‌حل‌هاي نه چندان مناسبي که به بخش دولتي و خصوصي ارايه کرده‌اند در کاهش سال به سال بودجه آي‌تي مقصر نيستند؟ بهتر است فعلا راجع به اين مسائل صحبت کنيم و بعد سراغ رؤياي بين‌‌المللي شدن برويم!

آقاي تهراني مجددا متشکرم از توجه شما. حرف اصلي من اين بود که با نگاه کردن به اينفوسيس فقط همين را که مسيرمان اشتباه است ياد بگيريم، خودش کلي درس است؛ حالا بين‌المللي شدن‌مان پيش‌کش!