بازنگری مفاهیم وب۲

وب 2

اوایل که تازه مفهوم وب 2 مطرح شده بود من خیلی به موضوعهای محدوده وب علاقمند نبودم و بیشتر مشغول کارهای مربوط به شبکه بودم. اما خوب بخاطر دارم که تو هر بلاگی که می رفتم راجع به وب 2 حرف می زد و شکلی از آیکونهای بزرگ و نوشته های درشت را معرفی می کرد و من واقعا فکر می کردم که وب 2 یکجور شکل طراحی سایته. اما حالا که موضوع کاری من بیشتر به سمت رسانه اجتماعی و مفاهیم همکاری تیمی معطوف شده به طبع بیشتر مفاهیم این حوزه را دنبال می کنم.

مطلبی در بلاگ آقای مزیدی با موضوع فرومها را به موزه بسپارید و کامنت من برای آن مطلب و نظرات دیگران باعث شد تا فکر کنم شاید بد نباشه حالا که 4-5 سالی از مطرح شدن مفهوم وب2 گذشته، یک بازنگری درباره مفاهیم پایه ای وب2 داشته باشیم. به نظرم گاهی در تعریفی که از وب2 داریم دچار اشتباه می شویم.

حقیقت وب2 چیزی فرای استفاده از تکنولوژی در طراحی وب سایتها است. به نظرم میرسه مفهومی که از وب 2 در ایران خیلی رایج شده بیشتر به تکنولوژی وابسته شده تا به کاربردهای درست آن. به همین دلیل هم مجموعه ای از سایتهایی را می بینیم که با تکیه بر عنوان وب 2 شروع به کار می کنند اما قابلیتهای اصلی وب 2 را ندارند.

یکی از پایه ای ترین مفاهیمی که وب2 بر آن تاکید دارد، قدرت بخشیدن به افراد است. یعنی بجای اینکه سیستمها بصورت متمرکز مدیریت شوند و یک یا چند نفر سیاست گذاری باشند یا تولید محتوا کنند و بازدیدکننده ها فقط وظیفه بازدید را داشته باشند، این سیستمها امکاناتی را در اختیار افراد قرار می دهند تا بوسیله این امکانات آنها قدرت تولید محتوا یا مشارکت در تولید محتوا را بدست آورند. این جنبه Social وب 2 است: قدرت بخشیدن به افراد برای مشارکت در فعالیتها. عمده سایتها مثل فیس بوک، توییتر، گوگل ویو، گوگل رید و یا سایتها اشتراک لینک و … بر همین مبنا فعالیت می کنند.

مورد دیگه در مفهوم وب 2 بحث طبقه بندی اطلاعات است. در سیستمهای قبل از وب 2 طراحان به دسته بندی اطلاعات فکر می کردند و آنرا طراحی می کردند که به این کار طراحی Taxonomy می گفتند. اما در سیستمهای وب 2 Taxonomy به Folksonomy تبدیل شده. Folksonomy طبقه بندی از پیش تعریف شده نیست، بلکه به افراد این امکان را می دهد تا بصورت مشارکتی، اطلاعات را طبقه بندی نمایند. سیستمهای تعریف تگ در سایتها و ابزارهای مختلف از این دسته هستند.

مسئله دیگر در مفهوم وب 2 بحث سیگنالهاست. یعنی هر سایت دارای سیگنالهایی است که کاربران با دنبال کردن این سیگنالها از تغییرات سایت مورد نظر آگاه می شوند. سیگنالها در قالب RSS در سایتها منتشر می شوند. وجود API (Application Programming Interface) از دیگر قبلیتهای وب 2 است. API ها به توسعه دهندگان نرم افزار این امکان را می دهد تا تا سرویسهای جدید بر اساس دیگر سرویسها وب 2 ایجاد نمایند. در سایتها فیس بوک و توییتر و موارد دیگر این قابلیتها وجود دارد و بر اساس آن می توان مجموعه ای از نرم افزارها و خدمات جدید را ایجاد کرد. APIها تنها از نظر ایجاد سرویسهای جدید پراهمیت نیستند بلکه APIها این امکان را فراهم می کنند تا کاربران بتوانند هرچه بیشتر و گسترده تر فعالیتهای اجتماعی در سطح وب داشته باشند. بعنوان مثال شما می توانید از روشهای مختلف اکانت توییتر خود را بروز کنید. می توانید چندین سرویس را به هم متصل کنید مثلا با بروز کردن فرند فید، توییتر و فیس بوک هم بروز شوند و مواردی از این دست.

در مطلب بعدی سعی می کنم بررسی کلی درباره سایتهای وب 2 ایرانی داشته باشم و نقاط ضعف و قوت آنها را بصورت کلی بررسی کنم.